March 14, 2025

गुरुकुल की दिनचर्या

  1. जागरणम् (प्रातः) 04ः00ब्रह्ममुहूर्ते
  2. ईश्वर स्तुतिप्रार्थना 04ः00-04ः10
  3. शौच, दन्तधावनम् 04ः10-04ः40
  4. आसन, व्यायामः 04ः40-05ः20
  5. शुद्धिः/स्नानम् 05ः20-06ः00
  6. स्वाध्याय,योगाभ्यासः 06ः00-06ः30
  7. संध्या,हवनम्,वेदपाठः 06ः30-07ः30
  8. प्रातराशः (अल्पाहारः) 07ः30-08ः00
  9. विद्यापठन-पाठनम् 08ः00-12ः00
  10. भोजनम्/विश्रामः 12ः00-01ः30
  11. विद्यापठन-पाठनम् 01ः30-04ः00
  12. भ्रमणम्/शौचम् 04ः00-04ः30
  13. कार्यम्(श्रमदानम्) 04ः30-05ः30
  14. व्यायामः/क्रीडा 05ः30-06ः00
  15. विश्रामः/स्नानम् 06ः00-06ः30
  16. उपासना,योग,यज्ञ 06ः30-07ः15
  17. भोजनम् 07ः15-07ः45
  18. भ्रमणम्/गानम् 07ः45-08ः00
  19. स्वाध्यायः (नियतः) 08ः00-08ः45
  20. प्रार्थना(शिवसंकल्पः) 08ः45-09ः00
  21. स्वाध्यायः(स्वेच्छिकः) 09ः00-10ः00
  22. शयनम् (रात्रौ) 10ः00-04ः00
    नोट- ऋतु के अनुसार दिनचर्या में सामान्य परिवर्तन हो सकता है।